هفته گذشته خبرنگاران از کارخانه کرمان موتور واقع در ارگ جدید شهرستان بم بازدید کردند. منطقه ویژه اقتصادی ارگ جدید، یکی از مهم‌ترین مراکز تولید خودرو در سطح کشور و خاورمیانه محسوب می‌شود. کارخانه کرمان موتور سال ۱۳۷۳ و دقیقا یک سال پس از احداث ارگ جدید فعالیت خود را آغاز کرد. این کارخانه در ابتدا میزبان محصولات شرکت دوو موتورز کره جنوبی بود و توانست دوو سیلو را در تیراژ بالایی به بازار بفرستد.
کرمان موتور هم‌اکنون یکی از بزرگ‌ترین خودروسازان خصوصی کشور محسوب می‌شود که در فضایی به وسعت ۱۱۰ هکتار با ۶ خط تولید محصولات برند جک چین را تولید می‌کند. البته این شرکت پیش از تحریم‌ها، محصولات هیوندای را هم در سبد عرضه داشت. به‌‌طوری‌که هیوندای اکسنت، النترا، i10 و i20 در همین کارخانه مونتاژ می‌شد. در آن زمان آمار تولید روزانه کرمان موتور به ۲۲۰ دستگاه می‌رسید اما حالا تیراژ روزانه حدود ۱۱۰ دستگاه است. البته این شرکت برنامه‌هایی برای افزایش تیراژ دارد.
پرس 2300 تنی بدنه
بازدید از خط کارخانه تولید کرمان موتور را از سالن پرس شاپ آغاز می‌کنیم. جایی که پرس‌های ۴۰۰ تا ۲۳۰۰ تنی عظیم‌الجثه خودنمایی می‌کنند. پرس‌های کوچک‌تر برای قطعات فرعی بدنه به کار می‌روند اما پرس ۲۳۰۰ تنی برای تولید قطعات اصلی بدنه مثل گلگیر و ساید خودرو استفاده می‌شود. این پرس شاپ فعلا قطعات جک J4 را تولید می‌کند؛ چراکه سایر خودروهای کرمان موتور مثل KMC K7 و KMC T8 به صورت قطعات منفصله یا CKD مونتاژ می‌شوند.
سرعت تولید ورق خودرو بسیار بالاست. به همین علت ورق‌های بلنک به صورت محموله‌ای یا Batch به تولید می‌رسند. یعنی در زمان مشخصی و در تیراژ معینی تولید و سپس انبار می‌شوند. بنابراین پرس شاپ حتی در شرکت‌های بزرگ به صورت پیوسته و همیشگی ورق بلنک را شکل نمی‌دهد.
سالن بدنه، رنگ و تریم کرمان موتور
با گذر از سالن پرس، به سالن بدنه کارخانه کرمان موتور می‌رسیم. جایی که قطعات بدنه به صورت دستی با گان‌های مخصوص جوشکاری می‌شوند. این قسمت یکی از مهم‌ترین قسمت‌های خط تولید است؛ چراکه نواقص بدنه باید در کارگاه‌ها و ایستگاه‌های این بخش تصحیح شوند. با ورود به سالن رنگ مجبور می‌شوید از اتاقی با پنجره‌های شیشه‌ای بگذرید. چراکه نباید محیط ایزوله این قسمت آلوده شود. هرگونه آلودگی می‌تواند رنگ خودرو را خراب کند.
پیش از تحریم‌ها قرار بود با همکاری یکی از معتبرترین شرکت‌ها خط رنگ مجهزی احداث شود. هرچند آن خط نیمه تمام رها شد اما مهندسان کرمان موتور توانستند آن را عملیاتی کنند. بدنه‌های رنگ شده به خط تریم می‌آیند تا موتور، گیربکس و سایر متعلقات فنی روی خودرو قرار گیرد. همچنین قطعات تزیینی مثل چراغ، داشبورد و شیشه‌ها در این بخش نصب می‌شوند. در انتهای خط ایستگاه QC یا کنترل کیفیت قرار دارد تا قطعات نصب شده روی خودرو از لحاظ ظاهر و عملکرد بررسی شوند.
KMC K7 با نشان جدید
در کارخانه کرمان موتور اولین نمونه KMC K7 با نشان و لوگو تایپ جدید دیده شد. این خودرو تا پیش از این از لوگو مشابهی با JAC چین استفاده می‌کرد اما کرمان موتور تصمیم گرفت علاوه بر نشان جلو، نام و لوگو عقب را هم تغییر دهد تا با هویت بصری جدید این شرکت تناسب پیدا کند. از نکات جالب تولید KMC K7 می‌توان به اشتراک خط تولید آن با جک S5 اشاره کرد.
کرمان موتور برنامه دارد سال آینده 90 هزار دستگاه خودرو به بازار بفرستد. این عدد بیش از دو برابر تولید این شرکت در سال 1401 است. بنابراین کارخانه کرمان موتور باید تجهیزات رباتیک بیشتری داشته باشد تا نیروی انسانی را خصوصا در بخش پرس شاپ و سالن بدنه کاهش دهد. این رویه‌ای است که بسیاری از خودروسازان مطرح ژاپنی و اروپایی برای رسیدن به تیراژ و کیفیت بالاتر طی کرده‌اند.
KMC T8 در کارخانه کرمان موتور
اما تولید در کارخانه کرمان موتور صرفا محدود به خودروهای مونوکوک نیست. بلکه یک وانت با شاسی نردبانی هم در این شرکت تولید می‌شود. مثل تمام خودروهای شاسی مستقل، KMC T8 دو خط جدا برای شاسی و بدنه دارد. ابتدا موتور، گیربکس، دیفرانسیل، گاردان و متعلقات فنی روی شاسی قرار می‌گیرند. همزمان در خط دیگر بدنه خودرو بعد از جوشکاری و رنگ‌آمیزی به خط تریم می‌آید تا روی شاسی قرار بگیرد.
خودروسازان بم دوباره برمی‌خیزد
خودروسازان بم یکی از مهم‌ترین زیرمجموعه‌های کرمان موتور است. این شرکت پیش از تحریم‌ها فولکس واگن گل را از شاخه آمریکای جنوبی فولکس واگن مونتاژ می‌کرد. حتی قرار بود به یکی از شرکت‌های تولیدکننده محصولات فولکس واگن در خاورمیانه تبدیل شود. اما تحریم‌ها باعث شد که خودروسازان بم به سراغ یکی از شرکت‌های مطرح چینی یعنی جیلی برود. کمی بعد هم با تولید لیفان X70 به کار خود ادامه داد و حالا قصد دارد BAC X3 را مونتاژ کند.
کارخانه خودروسازان بم در زمینی به وسعت ۱۷ هزار و ۵۰۰ هزار متر مربع احداث شده و دارای ۱۰۰ ایستگاه و ۸ خط است. سالن تریم این شرکت ۴۳۰ متر کاموایر هوایی و ۳۴۰ متر کاموایر زمینی دارد که نشان دهنده استانداردهای بالای آن است. گرچه فعلا در این کارخانه جک S3 مونتاژ می‌شود اما به زودی BAC X3 هم روی خط تولید خودروسازان بم قرار می‌گیرد. این خودروساز توانایی تولید ۱۸ خودرو در ساعت را دارد و ظرفیت اسمی آن عددی بالغ بر ۱۱۰ هزار دستگاه است.
